भारताच्या वित्त आयोगाच्या संदर्भात, खालीलपैकी कोणते विधान योग्य आहे?

योग्य उत्तर या संदर्भात वर दिलेले विधान (a), (b) आणि (c) यांपैकी कोणतेही विधान योग्य नाही हे आहे

Key Points

• वित्त आयोग:
  • वित्त आयोग ही संविधानिक संस्था आहे.
  • केंद्र आणि राज्यांमध्ये आणि राज्यांमध्ये करांच्या निव्वळ उत्पन्नाच्या वितरणाची शिफारस करण्यासाठी वित्त आयोगाची स्थापना करण्यात आली होती.
  • भारतीय संविधानाच्या अनुच्छेद 280 अन्वये याची स्थापना करण्यात आली होती.
  • या आयोगाची स्थापना राष्ट्रपतींद्वारे दर पाच वर्षांसाठी केली जाते. 
  • या आयोगात अध्यक्षांसह पाच सदस्य असतात.
  • मार्च 2021 पर्यंत, नंद किशोर सिंह हे 15 व्या वित्त आयोगाचे विद्यमान अध्यक्ष होते.
• भारतीय वित्त आयोगाची कार्ये:
  • निव्वळ कर उत्पन्नाचे वितरण केंद्र आणि राज्यांमध्ये विभागले जाईल आणि त्याचे वाटप राज्यांमध्ये करणे. (सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रमांमध्ये नाही).
  • भारताच्या एकत्रित निधीतून केंद्राकडून राज्यांना अनुदान देण्याचे नियमन करणारी तत्त्वे.
  • राज्य वित्त आयोगाने केलेल्या शिफारशींच्या आधारे राज्यातील पंचायती आणि नगरपालिकांच्या संसाधनांना चालना देण्यासाठी राज्याच्या एकत्रित निधीचा विस्तार करण्यासाठी आवश्यक पावले उचलणे.

Additional Information

• सार्वजनिक कामकाजाचा अनुभव असलेल्या लोकांमधून वित्त आयोगाचा अध्यक्ष निवडला जातो. इतर चार सदस्य अशा लोकांमधून निवडले जातात जे:
  • उच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीश पदी आहेत, होते किंवा पात्र आहेत; किंवा 
  • सरकारी वित्त किंवा लेखा संबंधीचे ज्ञान आहे; किंवा 
  • प्रशासन आणि आर्थिक कौशल्याचा अनुभव आहे; किंवा 
  • अर्थशास्त्राचे विशेष ज्ञान असावे.