एखाद्याचा संदर्भ न देता दुसर्याचे संशोधन वापरणे म्हणजे __________.

This question was previously asked in
MH SET Official Paper 1: Held on 23rd June 2019
View all MH SET Papers >
  1. कॉपीराइट
  2. वाङ्‌मयचौर्य
  3. प्रकाशन
  4. एकस्व (पेटंट)

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : वाङ्‌मयचौर्य
Free
APSET/MHSET - Teaching Apt Prime Quiz
0.9 K Users
5 Questions 10 Marks 6 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

वाङ्‌मयचौर्य

  1. वाङ्‌मयचौर्य किंवा दुसर्‍याच्या कल्पना, साहित्य आणि उत्पादनांचे स्वतःचे म्हणून विनियोग. वाङ्‌मयचौर्य हे इंट्रा-कार्पल (समान सादरीकरणात एकाने दुसऱ्याची नक्कल(कॉपी) करणे), एक्स्ट्रा-कार्पल (पुस्तक, जर्नल, इंटरनेट सारख्या बाह्य स्रोतातून नक्कल(कॉपी) करणे) किंवा स्वयं-वाङ्‌मयचौर्य (संदर्भ/ अभिस्वीकृति न घेता स्वतःचे कार्य उद्धृत करणे)
  2. वाङ्‌मयचौर्य म्हणजे एखाद्या कल्पनेची नक्कल(कॉपी) करणे किंवा त्याचे स्वतःचे म्हणून सादर करणे. सोप्या भाषेत, वाङ्‌मयचौर्य ही चोरी आहे.
  3. चुकीचे उद्धरण किंवा कोणतेही उद्धरण नसणे हा वाङ्‌मयचौर्य करण्याचा एक   मार्ग आहे. एखाद्याच्या कार्याची मोठ्या प्रमाणात सामग्री उद्धृत करणे आणि प्रत्यक्ष लेखकाची माहिती न घेता किंवा त्यास त्यांच्या श्रेयाचा संदर्भ न देता ते सादर करणे हे वाङ्‌मयचौर्य आहे.

वाङ्‌मयचौर्याचे प्रकारः

1. हेतुपूर्वक किंवा अहेतुक

  • जेव्हा लेखक जाणीवपूर्वक, हेतुपूर्वक किंवा जाणूनबुजून संपूर्ण मजकूर, परिच्छेद किंवा माहितीची नक्कल करतो आणि स्वत: चे म्हणून सादर करतो तेव्हा  हेतुपूर्वक वाङ्‌मयचौर्य उद्भवतो.
  • जेव्हा लेखकाला अशा संशोधनाची माहिती नसते किंवा लेखनातल्या नीतिमत्तेविषयी माहिती नसते किंवा उद्धृत कसे करावे हे माहित नसते आणि अशाच प्रकारचे लेख सादर करतात तेव्हा अहेतुक वाङ्‌मयचौर्य उद्भवते.
  • एखाद्या लेखकांचे अयोग्य उद्धृत करणे, अयोग्य उद्धरण किंवा कोणतेही  द्धरण नसणे, हे सर्व प्रकारातील अहेतुक वाङ्‌मयचौर्य साहित्य आहेत जे संशोधकाच्या निष्काळजीपणा आणि दुर्लक्षांचे कारण ठरू शकतात.

2. मोज़ेक/पॅच लेखन

  • जेव्हा एखादा नवीन लेखक मागील लेखातील मजकूर मूळ लेखकाचा संदर्भ न देता नवीन लुक देण्यासाठी शब्द किंवा वाक्ये बदलून, पुनर्क्रमित करून किंवा पुन्हा लिहून वापरतो.

3. स्वयं-वाङ्‌मयचौर्य

  • जेव्हा एखादा संशोधक स्वतःची आधी प्रकाशित केलेली सामग्री प्रकाशित करतो तेव्हा त्याला स्वयं-वाङ्‌मयचौर्य म्हणतात.
  • जेव्हा लेखक यापूर्वी प्रकाशित लेख, पुस्तक, योगदान दिलेला अध्याय, जर्नल यावर संशोधन जोडतो आणि पहिल्या लेखाचा संदर्भ न देता किंवा मागील प्रकाशकाची परवानगी न घेता हे नवीन म्हणून सादर करतो तेव्हा असे होते.
  • एकाच लेखातून अनेक लेख प्रकाशित करणे किंवा अनेक लेख काढण्याची अनेक लेखात समान लेख सादर करणे हे वाङ्‌मयचौर्य आहे.

म्हणून, एखाद्याचा संदर्भ न देता दुसर्‍याचे संशोधन वापरणे म्हणजे वाङ्‌मयचौर्य होय.

quesImage398

1. कॉपीराइट: कॉपीराइट हा बौद्धिक संपत्तीचा एक प्रकार आहे जो त्याच्या मालकास सामान्यत: मर्यादित काळासाठी सर्जनशील कार्याच्या प्रती बनविण्याचा विशेष अधिकार देतो.

2. प्रकाशन: प्रकाशित करणे म्हणजे सर्वसामान्यांसाठी सामग्री उपलब्ध करुन देणे. या शब्दाचा विशिष्ट वापर भिन्न देशांमध्ये भिन्न असू शकतो, परंतु सामान्यत: ते कागदासह मजकूर, प्रतिमा किंवा इतर दृकश्राव्य सामग्रीवर लागू होते.

3. एकस्व (पेटंट): पेटंट हा संघ सरकारने शोध लावलेला हक्क आहे जो शोधकास इतरांना काही कालावधीसाठी शोध लावण्यापासून, विक्री करण्यापासून किंवा वापरण्यास वगळण्याची परवानगी देतो.

Latest MH SET Updates

Last updated on Jun 9, 2025

-> Maharashtra SET 2025 hall ticket is out on the official website on 9th June 2025. 

-> Savitribai Phule Pune University, the State Agency will conduct 40th SET examination on Sunday, 15th June, 2025. 

-> Candidates having a master's degree from a UGC-recognized university are eligible to apply for the exam.

-> The candidates are selected based on the marks acquired in the written examination, comprising two papers.

-> The serious aspirant can go through the MH SET Eligibility Criteria in detail. Candidates must practice questions from the MH SET previous year papers and MH SET mock tests.

More Ethics in Research Questions

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti gold new version 2024 teen patti wealth teen patti 100 bonus