Traveling Sound Waves MCQ Quiz in తెలుగు - Objective Question with Answer for Traveling Sound Waves - ముఫ్త్ [PDF] డౌన్‌లోడ్ కరెన్

భావన:

• ప్రత్యామ్నాయ పరిమాణాలలో వాటి తరంగాలలో శిఖరాలు మరియు ద్రోణులు ఉంటాయి.
• తరంగం యొక్క శిఖరం తరంగం యొక్క అత్యధిక భాగం.
• తరంగం యొక్క ద్రోణి తరంగం యొక్క అత్యల్ప బిందువు.
• తరంగం యొక్క కంపన పరిమితి, తరంగ దైర్ఘ్యం, కాలం మరియు పౌనఃపున్యం అన్నీ తరంగం యొక్క శిఖరాలు లేదా ద్రోణుల స్థానాల ద్వారా ప్రభావితమవుతాయి.
• తరంగం యొక్క రెండు దగ్గరి శిఖరాలు లేదా ద్రోణుల మధ్య దూరాన్ని దాని తరంగ దైర్ఘ్యం అంటారు.
• కంపన పరిమితి విశ్రాంతి స్థానం నుండి శిఖరం/ద్రోణికి ఉన్న దూరం.

కాన్సెప్ట్:

• తరంగదైర్ఘ్యం (λ) అనేది మాధ్యమంలోని ఏదైనా ఒక కణం దాని సగటు స్థానం గురించి ఒక కంపనాన్ని పూర్తి చేసే సమయంలో తరంగం ప్రయాణించే దూరానికి సమానం. ఇది ఒక తరంగం యొక్క పొడవు.
• ఒక కణం యొక్క కంపనం యొక్క పౌనఃపున్యం (f) అనేది ఒక సెకనులో కణం పూర్తి చేసిన కంపనాల సంఖ్యగా నిర్వచించబడుతుంది. ఇది ఒక సెకనులో తరంగం ద్వారా ప్రయాణించే పూర్తి తరంగదైర్ఘ్యాల సంఖ్య.
• వేగం, పౌనఃపున్యం మరియు తరంగదైర్ఘ్యం మధ్య సంబంధం:

u = f × λ

u = గాలిలో ధ్వని యొక్క వేగం.

f = ధ్వని యొక్క పౌనఃపున్యం

λ = ధ్వని యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం

గణన (లెక్కింపు):

ఇవ్వబడినది,

ధ్వని యొక్క పౌనఃపున్యం, f = 400 Hz

ధ్వని యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం, λ = 2.5 m

పైన వివరించినట్లుగా, వేగం, పౌనఃపున్యం మరియు తరంగదైర్ఘ్యం మధ్య సంబంధాన్ని ఇలా ఇవ్వవచ్చు

వేగం = పౌనఃపున్యం × తరంగదైర్ఘ్యం

వేగం = 2.5 × 400 మీ./సె. 

సరైన సమాధానం డాప్లర్ ప్రభావం.

Explanation:

• ధ్వని తరంగం యొక్క పౌన:పున్యం దాని పిచ్‌కు అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది: పిచ్ ఎక్కువ, పౌన:పున్యం ఎక్కువ.
• ఫలితంగా, రైలు సమీపించేకొద్దీ, మీరు వినే సౌండ్ వేవ్ యొక్క పౌన:పున్యం పెరుగుతుంది మరియు అది వెనక్కి తగ్గినప్పుడు, పౌన:పున్యం తగ్గుతుంది.
• ఈ చలన సంబంధిత పౌన:పున్యం మార్పును డాప్లర్ ప్రభావం అంటారు.
• వేగంగా కదులుతున్న రైలు వెనుకకు వెళ్లే కొద్దీ విజిల్ పిచ్ తగ్గుతుంది.
• ఆస్ట్రియన్ భౌతిక శాస్త్రవేత్త జోహన్ క్రిస్టియన్ డాప్లర్ 1842లో మొదట ప్రభావాన్ని ప్రతిపాదించాడు.
• డాప్లర్ ప్రభావం అనేది ధ్వని మరియు విద్యుదయస్కాంత తరంగాలకు వర్తించే ఒక తరంగ దృగ్విషయం.

Additional Information

• మాగ్నస్ ప్రభావం 
  • మాగ్నస్ ప్రభావం అనేది ఒక ద్రవం ద్వారా కదిలే స్పిన్నింగ్ వస్తువుతో అనుబంధించబడిన గమనించదగ్గ దృగ్విషయం.
• పెల్టియర్ ప్రభావం
  • రెండు అసమాన కండక్టర్ల సర్క్యూట్‌లో విద్యుత్ ప్రవాహాన్ని నిర్వహించినప్పుడు, జంక్షన్‌లలో ఒకటి వేడెక్కుతుంది మరియు మరొకటి పెల్టియర్ ఎఫెక్ట్‌లో చల్లబడుతుంది.
  • వివిధ లోహాలలో ఫ్రీ-ఎలక్ట్రాన్ సాంద్రతలో వ్యత్యాసం దీనికి కారణం.
• సీబెక్ ప్రభావం
  • రెండు అసమాన విద్యుత్ వాహకాల మధ్య ఉష్ణోగ్రత వ్యత్యాసం సీబెక్ ఎఫెక్ట్‌లోని రెండు వేర్వేరు లోహాల జంక్షన్‌లలో సంభావ్య వ్యత్యాసాన్ని కలిగిస్తుంది.
  • అధిక ఎలక్ట్రాన్-సాంద్రత ప్రాంతం నుండి తక్కువ ఎలక్ట్రాన్-సాంద్రత ప్రాంతానికి ఉచిత ఎలక్ట్రాన్ల వ్యాప్తి ఈ సంభావ్య వ్యత్యాసాన్ని కలిగిస్తుంది.

కాన్సెప్ట్:

• ధ్వని తరంగాలు గాలి ద్వారా వివిధ పౌనఃపున్యాల ద్వారా వ్యాపిస్తాయి, వీటిలో మానవ చెవులు 20 Hz-20 kHz బ్యాండ్‌విడ్త్ శబ్దాన్ని మాత్రమే గ్రహించగలవు.
• వినిపించే తరంగాల కంటే ఎక్కువ పౌనఃపున్యం కలిగిన ధ్వని తరంగాలను అల్ట్రాసోనిక్ తరంగాలు అంటారు.
• ఈ తరంగం యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం ఒక తరంగం దాని ఒక డోలనాన్ని పూర్తి చేసినప్పుడు ఏర్పడే స్థానభ్రంశం అని నిర్వచించవచ్చు.
• మరియు తరంగదైర్ఘ్యం (λ), ఫ్రీక్వెన్సీ (n) మరియు వేగం (v) మధ్య సంబంధాన్ని ఇలా ఇవ్వవచ్చు

v = n × λ ,,,,(1)

• ధ్వని తరంగం యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ (n) సమయ వ్యవధికి (T) విలోమంగా ఉంటుంది కాబట్టి పై సమీకరణం అవుతుంది,

\(⇒ T=\frac{d}{v}\;\;\;\;\; \ldots \left( 2 \right)\)

ఎక్కడ, n = ధ్వని తరంగం యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ, λ = ధ్వని తరంగం యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం, d = వేగంతో కదిలే T సమయంలో ధ్వని తరంగం ద్వారా ప్రయాణించే దూరం v

గణన:

ఇవ్వబడింది: n =1 kHz, λ = 50 cm = 0.5 m, d = 1 km = 1000 m

• సమీకరణం 1 ఉపయోగించి, గాలిలో ధ్వని వేగం,

⇒ v = n × λ = 1000 × 0.5 = 500 m/s

• సమీకరణం 2 ఉపయోగించి,

\(⇒ T=\frac{1000}{500}=2 \ sec\)

⇒ T = 2 సెకన్లు

కాబట్టి, సరైన సమాధానం ఎంపిక 4.

కాన్సెప్ట్:

వేగం:

• సమయంతో కూడిన దూరాన్ని వేగం అంటారు.

\(v = \frac{{{s_2} - {s_1}}}{{{t_2} - {t_1}}} = \frac{{{\rm{\Delta }}s}}{{{\rm{\Delta }}t}}\)
ఇక్కడ s₂ = వస్తువు యొక్క దూరం t₂ మరియు s₁ = t₁ వద్ద వస్తువు యొక్క దూరం

ఇది v గుర్తు ఉన్న అసదిశ రాశి.

CALCULATION:

ఇవ్వబడింది - వేగం (v) = 1400 మీ/సె మరియు సమయం (t) = 1.6 సెకను

• ధ్వని తరంగం దిగువకు వెళ్లి 1.6 సెకన్లలో తిరిగి వస్తుంది.
• దిగువకు వెళ్లే సమయం మాత్రమే
• ⇒ t = 1.6/2 = 0.8 సె

సముద్రం (x) లోతు
⇒ దూరం = వేగం × సమయం

⇒ x = 1400 × 0.8

⇒ x = 1120 మీ

కాన్సెప్ట్:

• ధ్వని తరంగాలు గాలి ద్వారా వివిధ పౌనఃపున్యాల ద్వారా వ్యాపిస్తాయి, వీటిలో మానవ చెవులు 20 Hz-20 kHz బ్యాండ్‌విడ్త్ శబ్దాన్ని మాత్రమే గ్రహించగలవు.
• వినిపించే తరంగాల కంటే ఎక్కువ పౌనఃపున్యం కలిగిన ధ్వని తరంగాలను అల్ట్రాసోనిక్ తరంగాలు అంటారు.
• ఈ తరంగం యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం ఒక తరంగం దాని ఒక డోలనాన్ని పూర్తి చేసినప్పుడు ఏర్పడే స్థానభ్రంశం అని నిర్వచించవచ్చు.
• మరియు తరంగదైర్ఘ్యం (λ), ఫ్రీక్వెన్సీ (n) మరియు వేగం (v) మధ్య సంబంధాన్ని ఇలా ఇవ్వవచ్చు

v = n × λ ,,,,(1)

• ధ్వని తరంగం యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ (n) సమయ వ్యవధికి (T) విలోమంగా ఉంటుంది కాబట్టి పై సమీకరణం అవుతుంది,

\(⇒ T=\frac{d}{v}\;\;\;\;\; \ldots \left( 2 \right)\)

ఎక్కడ, n = ధ్వని తరంగం యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ, λ = ధ్వని తరంగం యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం, d = వేగంతో కదిలే T సమయంలో ధ్వని తరంగం ద్వారా ప్రయాణించే దూరం v

గణన:

ఇవ్వబడింది: n =1 kHz, λ = 50 cm = 0.5 m, d = 1 km = 1000 m

• సమీకరణం 1 ఉపయోగించి, గాలిలో ధ్వని వేగం,

⇒ v = n × λ = 1000 × 0.5 = 500 m/s

• సమీకరణం 2 ఉపయోగించి,

\(⇒ T=\frac{1000}{500}=2 \ sec\)

⇒ T = 2 సెకన్లు

కాబట్టి, సరైన సమాధానం ఎంపిక 4.

వివరణ:

• విడుదలయ్యే ధ్వని యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీని మెదడు వివరించే విధానాన్ని దాని పిచ్ అంటారు
• మూలం యొక్క కంపనం ఎంత వేగంగా ఉంటే, ఫ్రీక్వెన్సీ ఎక్కువ మరియు పిచ్ ఎక్కువగా ఉంటుంది
• విభిన్న పరిమాణాలు మరియు షరతులతో కూడిన వస్తువులు వేర్వేరు పౌనఃపున్యాల వద్ద వివిధ పిచ్‌ల శబ్దాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి
• అందువల్ల, పిచ్ అనేది ధ్వని యొక్క లక్షణం, ఇది దాని ఫ్రీక్వెన్సీపై ఆధారపడి ఉంటుంది

భావన:

• తరంగం: పదార్థం యొక్క రవాణా లేకుండా శక్తి రవాణాగా దీనిని నిర్వచించవచ్చు.
• తరంగాల లక్షణాలు :
  • తరంగదైర్ఘ్యం (λ): రెండు శిఖరాలు లేదా తరంగపు తొట్టెల మధ్య దూరాన్ని తరంగదైర్ఘ్యం అంటారు. ఒక తరంగదైర్ఘ్యం రెండు వరుస శిఖరాల మధ్య దూరానికి సమానం.
  • ఫ్రీక్వెన్సీ (f): డోలనాల సంఖ్య లేదా తరంగాల సంఖ్య ఒక సెకనులో ఇచ్చిన పాయింట్‌ను దాటిపోతుంది. దీని SI యూనిట్ హెర్ట్జ్.
  • కాల వ్యవధి (T): ఒక చక్రాన్ని పూర్తి చేయడానికి వేవ్ తీసుకున్న సమయం.
• వేవ్, తరంగదైర్ఘ్యం మరియు ఫ్రీక్వెన్సీ మరియు వేవ్ వ్యవధి మధ్య సంబంధం

\( ⇒ f = \frac{1}{T} = \frac{v}{\lambda }\;\)

[ఇక్కడ f = ఫ్రీక్వెన్సీ, T = కాల వ్యవధి, v = తరంగ వేగం, λ = తరంగదైర్ఘ్యం]

గణన:

ఇవ్వబడింది - ఫ్రీక్వెన్సీ (f) = 2 kHz = 2000 Hz మరియు తరంగదైర్ఘ్యం (λ) = 35 cm = 0.35 m

• వేవ్ , వేవ్ లెంగ్త్ మరియు ఫ్రీక్వెన్సీ మధ్య సంబంధం దీని ద్వారా ఇవ్వబడుతుంది

⇒ v = λ f = 0.35 mx 2000 Hz = 700 m/s

• అల దూరం ప్రయాణించడానికి పట్టే సమయం , d 1.5 కి.మీ

⇒ t = d/v = (1.5 x 1000)/700 = 15/7 = 2.1 సెకను

• అందువలన ధ్వని 1.5 కి.మీ దూరం ప్రయాణించడానికి 2.1 సెకన్లు పడుతుంది.

కాన్సెప్ట్:

• తరంగదైర్ఘ్యం (λ) అనేది మాధ్యమంలోని ఏదైనా ఒక కణం దాని సగటు స్థానం గురించి ఒక కంపనాన్ని పూర్తి చేసే సమయంలో తరంగం ప్రయాణించే దూరానికి సమానం. ఇది ఒక తరంగం యొక్క పొడవు.
• ఒక కణం యొక్క కంపనం యొక్క పౌనఃపున్యం (f) అనేది ఒక సెకనులో కణం పూర్తి చేసిన కంపనాల సంఖ్యగా నిర్వచించబడుతుంది. ఇది ఒక సెకనులో తరంగం ద్వారా ప్రయాణించే పూర్తి తరంగదైర్ఘ్యాల సంఖ్య.
• వేగం, పౌనఃపున్యం మరియు తరంగదైర్ఘ్యం మధ్య సంబంధం:

u = f × λ

u = గాలిలో ధ్వని యొక్క వేగం.

f = ధ్వని యొక్క పౌనఃపున్యం

λ = ధ్వని యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం

గణన (లెక్కింపు):

ఇవ్వబడినది,

ధ్వని యొక్క పౌనఃపున్యం, f = 400 Hz

ధ్వని యొక్క తరంగదైర్ఘ్యం, λ = 2.5 m

పైన వివరించినట్లుగా, వేగం, పౌనఃపున్యం మరియు తరంగదైర్ఘ్యం మధ్య సంబంధాన్ని ఇలా ఇవ్వవచ్చు

వేగం = పౌనఃపున్యం × తరంగదైర్ఘ్యం

వేగం = 2.5 × 400 మీ./సె. 

భావన :

• ధ్వని తరంగాలు రేఖాంశ యాంత్రిక తరంగాలు మరియు ఫ్రీక్వెన్సీని ఒక సెకనులో జరిగే తరంగ చక్రాల సంఖ్యగా నిర్వచించవచ్చు.

వినగల ధ్వని తరంగాలు:

• ఈ తరంగం యొక్క ఫ్రీక్వెన్సీ పరిధి 20Hz - 20000Hz . ఈ రకమైన అలలను మనుషులు సులభంగా గుర్తించగలరు.
• ఉదాహరణ: వోకల్ కార్డ్స్ ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన ధ్వని.

ఇన్ఫ్రాసోనిక్ తరంగాలు :

• ఈ రకమైన తరంగాల ఫ్రీక్వెన్సీ పరిధి 20Hz కంటే తక్కువగా ఉంటుంది. మానవులు దానిని గుర్తించలేరు.
• ఉదాహరణ: భూకంపం, అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనం మరియు సముద్రపు అలలు మొదలైన వాటి ద్వారా ఉత్పన్నమయ్యే ధ్వని.

అల్ట్రాసోనిక్ తరంగాలు లేదా అల్ట్రాసౌండ్ తరంగాలు:

• 20,000Hz కంటే ఎక్కువ సౌండ్ ఫ్రీక్వెన్సీని అల్ట్రాసోనిక్ తరంగాలు అంటారు. మనుషులు కూడా గుర్తించలేరు.
• ఉదాహరణలు: కుక్క విజిల్ అనేది అల్ట్రాసౌండ్ వేవ్‌కు ఉదాహరణ.

వివరణ:

• మానవ వినికిడి యొక్క ఎగువ వినిపించే పరిమితి కంటే ఎక్కువ పౌనఃపున్యాలు ఉన్న ధ్వని తరంగాల రకాలను అల్ట్రాసౌండ్ అంటారు.
• అల్ట్రాసోనిక్ తరంగాల సౌండ్ ఫ్రీక్వెన్సీ 20,000Hz పైన ఉంటుంది.
• అల్ట్రాసౌండ్ డాల్ఫిన్లు , గబ్బిలాలు మరియు పోర్పోయిస్ వంటి జంతువులచే ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది. కాబట్టి ఎంపిక 1 సరైనది.

భావన:

• వేవ్: పదార్థం యొక్క రవాణా లేకుండా శక్తి రవాణాగా దీనిని నిర్వచించవచ్చు.
• తరంగాల లక్షణాలు :
  • తరంగదైర్ఘ్యం (λ): రెండు శిఖరాలు లేదా తరంగపు తొట్టెల మధ్య దూరాన్ని తరంగదైర్ఘ్యం అంటారు. ఒక తరంగదైర్ఘ్యం రెండు వరుస శిఖరాల మధ్య దూరానికి సమానం.
  • ఫ్రీక్వెన్సీ (f): డోలనాల సంఖ్య లేదా తరంగాల సంఖ్య ఒక సెకనులో ఇచ్చిన పాయింట్‌ను దాటిపోతుంది. దీని SI యూనిట్ హెర్ట్జ్.
  • కాల వ్యవధి (T): ఒక చక్రాన్ని పూర్తి చేయడానికి వేవ్ తీసుకున్న సమయం.
• వేవ్, వేవ్ లెంగ్త్ మరియు ఫ్రీక్వెన్సీ మధ్య సంబంధం

⇒ v = λ xf

అంటే స్పీ d = తరంగదైర్ఘ్యం x ఫ్రీక్వెన్సీ

కాన్సెప్ట్:

యాంత్రిక తరంగాలు:

• మాధ్యమం ద్వారా శక్తి బదిలీకి కారణమయ్యే పదార్థం యొక్క డోలనాన్ని యాంత్రిక తరంగం అంటారు.
• యాంత్రిక తరంగం ప్రయాణించడానికి ఎల్లప్పుడూ ఒక మాధ్యమం అవసరం.
• ఇది శూన్యంలో ప్రయాణించదు.
• ఘన, ద్రవ లేదా వాయు మాధ్యమంలో ప్రసరించే తరంగాన్ని స్థితిస్థాపక తరంగం అంటారు.

యాంత్రిక తరంగాలు రెండు రకాలు:

విలోమ తరంగాలు:

• శక్తి యొక్క కదలికకు కణాల కదలిక లంబ కోణంలో ఉండే తరంగాన్ని విలోమ తరంగం అంటారు.
• కాంతి విలోమ తరంగానికి ఉదాహరణ.

అనుదైర్ఘ్య తరంగాలు:

• శక్తి యొక్క కదలికకు కణాల కదలిక సమాంతరంగా ఉండే తరంగాన్ని అనుదైర్ఘ్య తరంగం అంటారు.
• ధ్వని తరంగం అనుదైర్ఘ్య తరంగానికి ఉదాహరణ.

వివరణ:

• ధ్వని తరంగాలు ప్రసరించడానికి ఒక మాధ్యమం అవసరం. అందువల్ల, ఇది నీటి ద్వారా ప్రసరించగలదు.
• ఉక్కులోని ధ్వని తరంగాల వేగం గాలిలో దాని వేగం కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే ఘన పదార్థంలోని అణువులు దగ్గర దగ్గరగా యిమిడి ఉంటాయి మరియు వదులుగా  కొంచెం దూరం దూరం యిమిడి ఉండే ద్రవంలోని అణువుల కంటే వేగంగా శక్తిని బదిలీ చేయగలవు.
• ధ్వని తరంగం అనేది స్థితిస్థాపక తరంగం మరియు అనుదైర్ఘ్య తరంగానికి ఉదాహరణ మరియు ధ్వని తరంగం యొక్క స్థితిస్థాపక తరంగ స్వభావం కారణంగా, అది శూన్యంలో ప్రసరించలేదు.

• ధ్వని తరంగాలు ఎల్లప్పుడూ దీర్ఘకాలిక తరంగాలుగా ఉంటాయి, దీనిలో గాలి కణాలు ధ్వని వ్యాప్తి దిశలో అటూ ఇటూ కంపిస్తాయి.
• గాలిలో గాలి కణాలు కలిసి కుదించబడిన ప్రాంతాలు మరియు గాలి కణాలు వేరుగా వ్యాపించిన ఇతర ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంతాలను వరుసగా కుదింపులు మరియు అరుదైన వర్గాలు గా పిలుస్తారు.
• విలోమ తరంగాల కొరకు కణాలు ధ్వని వ్యాప్తి దిశకు లంబంగా కదులుతాయి.

భావన :

ధ్వని:

• శబ్దం అనేది మన చెవులలో వినికిడి అనుభూతిని కలిగించే శక్తి యొక్క ఒక రూపం .
• ఇది మాధ్యమంలోని కణాలు వాటి సగటు స్థానాల గురించి పదేపదే ప్రకంపనల కారణంగా మాధ్యమం ద్వారా ప్రయాణించే ఒక రకమైన భంగం .
• భంగం ఒక కణం నుండి మరొక కణంకి బదిలీ చేయబడుతుంది.

ధ్వని: ఇది మాధ్యమంలో వ్యాపించే కంపనం లేదా భంగం ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన శక్తి యొక్క ఒక రూపం.

• ఇది రేఖాంశ తరంగాల రూపంలో ప్రయాణిస్తుంది (కంప్రెషన్ లేదా రేర్‌ఫాక్షన్)

వివరణ :

• ధ్వని తరంగాలు కుదింపు మరియు అరుదైన చర్య రూపంలో వాటి మూలం నుండి నేరుగా సరళ రేఖల్లో ప్రయాణిస్తాయి.

• శబ్దం అనేది మన చెవులలో వినికిడి అనుభూతిని కలిగించే శక్తి యొక్క ఒక రూపం అని పై నుండి స్పష్టంగా తెలుస్తుంది.

• ధ్వని అనేది యాంత్రిక తరంగం మరియు దాని ప్రచారం కోసం గాలి , నీరు , ఉక్కు మొదలైన వస్తు మాధ్యమం అవసరం .
• ఇది శూన్య ప్రదేశం ద్వారా ప్రయాణించదు . కాబట్టి ఎంపిక 4 తప్పు.