Question
Download Solution PDFहडप्पा संस्कृतीचे खालीलपैकी कोणते ठिकाण बोलन खिंडीजवळ आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर मेहरगढ हे आहे.
Key Points
- मेहरगड हे एक नवाश्मयुगीन ठिकाण आहे.
- हे पाकिस्तानमधील बलुचिस्तानच्या बोलन खोऱ्याजवळ वसलेले आहे.
- हे ज्ञात असलेल्या सर्वात प्राचीन स्थानांपैकी एक आहे.
- अगदी सुरुवातीच्या काळात माणसाने केलेली शेती आणि पशुपालनाचे पुरावे हे दाखवते.
- पुरातत्वीय पुरावे सूचित करतात की, नवाश्म संस्कृती ही इसवी सन पूर्व 7000 मध्ये मेहेरगडमध्ये अस्तित्वात होती.
- बोलन खिंडीतील मेहरगढ हे बहुधा या भागात पहिल्यांदाच, लोक सातू व गहू आणि मेंढ्या व शेळ्या पाळायला शिकलेल्या ठिकाणांपैकी एक असावे.
- मेहरगढ येथील इतर उत्खननामध्ये चौकोनी किंवा आयताकृती घरांचे अवशेष समाविष्ट आहेत.
- प्रत्येक घरात चार किंवा त्याहून अधिक खोल्या होत्या, त्यातील काही साठवणीसाठी वापरल्या गेल्या असाव्यात.
Additional Information
- प्रमुख शहरांची नावे:
- मोहेंजोदडो (सिंध) - हे सिंधू नदीच्या उजव्या तीरावर होते.
- कालीबंगन (राजस्थान) - हे घग्गर नदीच्या काठावर होते.
- चहुंदडो - हे मोहेंजोदडोच्या दक्षिणेला सिंधू नदीच्या डाव्या तीरावर होते.
- लोथल (गुजरात) - हे खंबायतच्या आखाताच्या माथ्यावर होते.
- सुरकोटडा (गुजरात) - हे कच्छच्या रणाच्या माथ्यावर होते.
- बणावली (हरियाणा) - हे आता नामशेष होत चाललेल्या सरस्वती नदीच्या तीरावर वसलेले होते.
- धोलावीरा (गुजरात) - हे उत्खनन कच्छ जिल्ह्यात होते.
- सामाजिक वैशिष्ट्ये:
- सिंधू संस्कृती हे भारतातील पहिले नागरीकरण आहे.
- यात सुनियोजित जलनि:सारण प्रणाली, जाळी आकृतिबंध आणि शहर नियोजन आढळते.
- समाजात समानता होती.
- धार्मिक तथ्ये:
- मातृदेवी किंवा शक्ती ही मातृदेवता होती.
- योनी उपासना आणि निसर्गपूजा अस्तित्वात होती.
- ते पिंपळासारख्या वृक्षाची पूजा करत.
- लोक हवन कुंड नावाची अग्निपूजा देखील करत.
- पशुपती महादेव हे प्राण्यांचे अधिपती म्हणून ओळखले जात.
- सिंधू संस्कृतीतील लोक एकशृंग (युनिकॉर्न) आणि बैलासारख्या प्राण्यांची पूजा करत.
- आर्थिक तथ्ये:
- सिंधू संस्कृती ही कृषूी आधारित होती.
- या काळात व्यापार व वाणिज्याची भरभराट झाली.
- लोथल येथे गोदी सापडली आहे.
- निर्यात व आयात केली जात.
- येथे कापसाचे उत्पादन घेतले जात.
- मोजमापाचे एककही सापडले आहे.
- हडप्पा संस्कृतीत अस्तित्त्वात असलेली वजन व मापे लोथल येथे पाहायला मिळतात.
- ही वजने चुनखडी, स्टीएटाईट इत्यादीपासून बनलेली होती आणि सामान्यतः घन आकाराची होती.
Last updated on Jun 13, 2025
-> The SSC CGL Notification 2025 has been released on 9th June 2025 on the official website at ssc.gov.in.
-> The SSC CGL exam registration process is now open and will continue till 4th July 2025, so candidates must fill out the SSC CGL Application Form 2025 before the deadline.
-> This year, the Staff Selection Commission (SSC) has announced approximately 14,582 vacancies for various Group B and C posts across government departments.
-> The SSC CGL Tier 1 exam is scheduled to take place from 13th to 30th August 2025.
-> Aspirants should visit ssc.gov.in 2025 regularly for updates and ensure timely submission of the CGL exam form.
-> Candidates can refer to the CGL syllabus for a better understanding of the exam structure and pattern.
-> The CGL Eligibility is a bachelor’s degree in any discipline.
-> Candidates selected through the SSC CGL exam will receive an attractive salary. Learn more about the SSC CGL Salary Structure.
-> Attempt SSC CGL Free English Mock Test and SSC CGL Current Affairs Mock Test.
-> Candidates should also use the SSC CGL previous year papers for a good revision.