Question
Download Solution PDFभारतात हरितक्रांतीचे नेतृत्व खालीलपैकी कोणी केले होते?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर एम.एस. स्वामीनाथन आहे.
Key Points
- 1965 साली भारत सरकारने जनुकीयशास्त्रज्ञ एम.एस. स्वामीनाथन यांच्या मदतीने हरितक्रांती सुरू केली, जे आता भारतीय हरितक्रांतीचे जनक म्हणून ओळखले जातात.
- आधुनिक पद्धती आणि तंत्रज्ञानाचा अवलंब केल्यामुळे भारतीय शेतीचे औद्योगिक व्यवस्थेत रूपांतर झाले, असा कालखंड म्हणून हरितक्रांतीचा उल्लेख केला जातो.
- त्यामध्ये उच्च उत्पन्न देणारे वाणाचे बियाणे, ट्रॅक्टर, सिंचन सुविधा, कीटकनाशके आणि खते यासारख्या उत्पादनांचा वापर केला गेला ज्याचा वापर फार मर्यादित पणे केला गेला किंवा अजिबात वापरला गेला नव्हता.
- भारतीय शेतीने जुन्या मानवी पद्धतींकडून नवीन, नाविन्यपूर्ण आणि तांत्रिक पद्धतींकडे वाटचाल केली.
- हरितक्रांतीची चळवळ एक मोठे यश होते ज्यामुळे देशाची स्थिती अन्नाची कमतरता असलेल्या अर्थव्यवस्थेतून जगातील अग्रगण्य कृषी राष्ट्रांपैकी एक बनली.
- या क्रांतीमुळे पंजाब, हरयाणा आणि उत्तर प्रदेशात अन्नधान्य उत्पादनात वाढ झाली.
Additional Information
- भारतीय हरितक्रांती ही नॉर्मन बोरलॉग यांनी सुरू केलेल्या जागतिक हरितक्रांतीचा एक भाग होती.
- नॉर्मन बोरलॉग यांना जगात हरितक्रांतीचे जनक म्हणून ओळखले जाते.
- नॉर्मन बोरलॉग यांना 1970 मध्ये जगातील 1 अब्जांहून अधिक लोकांना उपासमारीने मरण्यापासून वाचविण्याच्या योगदानाबद्दल शांततेचे नोबेल पारितोषिक देण्यात आले होते.
काही कृषी क्रांती:
| क्रांती | उत्पादन | जनक |
|---|---|---|
| निळी क्रांती |
मत्स्योत्पादनाशी संबंधित |
डॉ अरुण कृष्णन |
| पांढरी क्रांती |
दुग्धव्यवसाय, दूध उत्पादनाशी संबंधित |
वर्गीज कुरियन |
| सुवर्ण क्रांती |
एकंदर फलोत्पादन, मध, फळ उत्पादनाशी संबंधित |
निरपाख तुतेज |
Last updated on Jul 8, 2025
-> The Staff Selection Commission released the SSC GD 2025 Answer Key on 26th June 2025 on the official website.
-> The SSC GD Notification 2026 will be released in October 2025 and the exam will be scheduled in the month of January and February 2026.
-> Now the total number of vacancy is 53,690. Previously, SSC GD 2025 Notification was released for 39481 Vacancies.
-> The selection process includes CBT, PET/PST, Medical Examination, and Document Verification.
-> The candidates who will be appearing for the 2026 cycle in the exam must attempt the SSC GD Constable Previous Year Papers. Also, attempt SSC GD Constable Mock Tests.