సింధు లోయ నాగరికత MCQ Quiz in తెలుగు - Objective Question with Answer for Indus Valley Civilization - ముఫ్త్ [PDF] డౌన్‌లోడ్ కరెన్

సరైన సమాధానం లోథల్.

• లోథల్:
  • హరప్పా నగరంలో లోథల్‌లో భారీ నౌకాశ్రయం  కనుగొనబడింది.
  • హరప్పా లోతాల్ నౌకాశ్రయం -నగరం ఖంబట్ గల్ఫ్‌లో సబర్మతి ఉపనది అయిన భోగవ నది వెంట ఉంది.
  • రాయి, పెంకు మరియు లోహంతో వస్తువులను తయారు చేయడానికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన కేంద్రం.

• సింధు నాగరికత:
  • దీనిని హరప్పా నాగరికత అని కూడా అంటారు.
  • కాల వ్యవధి: క్రి.పూ 2300 మరియు క్రి.పూ 1750 
  • ప్రజల ప్రధాన వృత్తులు వ్యవసాయం మరియు జంతువుల పెంపకం.
  • వాణిజ్యం వస్తు మార్పిడి రకం.
  • కాంస్య మరియు రాగి పాత్రలు హరప్పా లోహ పరికరాల యొక్క అత్యుత్తమ ఉదాహరణలు.
  • పట్టణ ప్రణాళిక:
    • గ్రిడ్ వ్యవస్థ:
      • రోడ్లు వెడల్పుగా ఉన్నాయి మరియు ఒకదానికొకటి లంబ కోణంలో కత్తిరించబడ్డాయి, ఇళ్ళు క్రమపద్ధతిలో నిర్మించబడ్డాయి.
      • కాలిన ఇటుకల ఉపయోగం
      • ప్రతి ఇంటికి దాని స్వంత ప్రాంగణం మరియు బాత్రూమ్ ఉన్నాయి.
      • భూగర్భ డ్రైనేజీ వ్యవస్థ (వీధి కాలువలకు అన్ని ఇళ్లను కలుపుతుంది)

 Key Points

• చాన్హుదారో అనేది సింధులోయ నాగరికతకు చెందిన ఒక పురావస్తు ప్రదేశం.
• ఇది ప్రస్తుత పాకిస్తాన్‌లో, ప్రత్యేకంగా సింధ్ ప్రావిన్స్‌లో ఉంది.
• చాన్హుదారో దాని మణి తయారీ పరిశ్రమకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇందులో మట్టి, షెల్ మరియు అర్ధ విలువైన రాళ్ళ వంటి పదార్థాలతో తయారు చేయబడిన వివిధ రకాల మణుల ఉత్పత్తి ఉంది.
• ఈ ప్రదేశాన్ని 1935 మరియు 1936 మధ్య పురావస్తు శాస్త్రవేత్త ఎర్నెస్ట్ J.H.మాకే తవ్వారు.

 Additional Information

• సింధులోయ నాగరికత
  • సింధులోయ నాగరికత (IVC), హరప్ప నాగరికతగా కూడా పిలువబడుతుంది, ఇది దక్షిణ ఆసియా యొక్క వాయువ్య ప్రాంతాలలో క్రీ.పూ. 3300 నుండి క్రీ.పూ. 1300 వరకు వృద్ధి చెందిన ఒక కాంస్య యుగ నాగరికత.
  • ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత ప్రాచీన నగర నాగరికతలలో ఒకటి, దాని అధునాతన నగర ప్రణాళిక, వాస్తుశిల్పం మరియు సామాజిక సంస్థకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
  • సింధులోయ నాగరికత యొక్క ప్రధాన ప్రదేశాలలో హరప్ప, మోహెంజోదారో, ధోళావీరా, లోథాల్ మరియు చాన్హుదారో ఉన్నాయి.
  • ఈ నాగరికత దాని లిపికి, ఇది ఇంకా డీక్రిప్ట్ చేయబడలేదు, అలాగే మణి తయారీ, కుండల తయారీ, లోహశాస్త్రం మరియు నేత వంటి వివిధ రంగాలలో దాని అద్భుతమైన నైపుణ్యానికి గుర్తింపు పొందింది.
• మణి తయారీ పరిశ్రమ
  • సింధులోయ నాగరికతలో మణి తయారీ పరిశ్రమ అత్యంత అభివృద్ధి చెందింది, మట్టి, షెల్, ఫైయెన్స్, స్టీటైట్ మరియు అర్ధ విలువైన రాళ్ళ వంటి వివిధ పదార్థాలతో మణులు తయారు చేయబడ్డాయి.
  • మణులను వ్యక్తిగత అలంకరణకు మరియు వ్యాపారానికి కూడా ఉపయోగించారు, ఇది మెసొపొటేమియా వంటి దూర ప్రాంతాలలో సింధు మణుల విస్తృత పంపిణీ ద్వారా రుజువు అవుతుంది.
  • తయారీ ప్రక్రియలో డ్రిల్లింగ్, పాలిషింగ్ మరియు షేపింగ్ వంటి సంక్లిష్టమైన సాంకేతికతలు ఉన్నాయి, ఇవి హరప్పన్ల అధునాతన సాంకేతిక నైపుణ్యాలను చూపుతున్నాయి.
  • ప్రత్యేకంగా చాన్హుదారో దాని ప్రత్యేకమైన మణి తయారీ వర్క్‌షాప్‌లు మరియు దాని అధిక నాణ్యత గల మణి ఉత్పత్తులకు గుర్తింపు పొందింది.

 Key Points

• మధ్య ఆసియా నుండి వచ్చిన షకలు మరియు కుషాణులు భారత ఉపఖండానికి అనేక రకాల దుస్తులు మరియు అలంకరణ వస్తువులను పరిచయం చేశారు.
• ఈ వస్తువులలో పాగా, ట్రౌజర్లు, భారీ పొడవైన కోటు, హెల్మెట్ మరియు బూట్లు ఉన్నాయి.
• వారి పాలన సమయంలో మధ్య ఆసియా మరియు భారత ఉపఖండం మధ్య జరిగిన సాంస్కృతిక మరియు భౌతిక మార్పిడిలో ఈ పరిచయాలు భాగం.
• ఈ వస్తువులను అవలంబించడం వారి పాలించిన ప్రాంతాల వాతావరణం మరియు సైనిక అవసరాల ద్వారా ప్రభావితమైంది.

 Additional Information

• పాగా:
  • పాగా అనేది వస్త్రాన్ని చుట్టడం ఆధారంగా చేసిన ఒక రకమైన తలపాగా. ఇది సాధారణంగా భారత ఉపఖండం, దక్షిణాసియా, అరేబియా ద్వీపకల్పం, మధ్యప్రాచ్యం, మధ్య ఆసియా, ఉత్తర ఆఫ్రికా, తూర్పు ఆఫ్రికా మరియు స్వాహిలి తీర ప్రాంతాలలో ధరించబడుతుంది.
  • షకలు మరియు కుషాణులు సహా మధ్య ఆసియా సంచార తెగలు భారతదేశంలో పాగాను ప్రవేశపెట్టాయి.
• ట్రౌజర్లు:
  • ట్రౌజర్లు, ప్యాంటు అని కూడా పిలువబడతాయి, ఇది ఒక రకమైన దుస్తులు, ఇది మధ్య ఆసియా నుండి కుషాణులు మరియు షకలు ప్రవేశపెట్టి ఉండవచ్చు.
  • అవి నడుము నుండి మోకాళ్ళ వరకు ధరించబడతాయి, రెండు కాళ్ళను వేరుగా కప్పి ఉంచుతాయి.
• భారీ పొడవైన కోటు:
  • భారీ పొడవైన కోటును మధ్య ఆసియా జయించినవారు సైనిక దుస్తులలో భాగంగా ప్రవేశపెట్టారు.
  • ఇది వారు వచ్చిన ప్రాంతాల చల్లని వాతావరణం నుండి రక్షణ కల్పించింది.
• హెల్మెట్:
  • హెల్మెట్లను సైనికులు రక్షణ గేర్‌గా ఉపయోగించారు మరియు కుషాణులు మరియు షకలు ప్రవేశపెట్టారు.
  • వారి పాలన సమయంలో అవి సైనిక పరికరాలలో ఒక ముఖ్యమైన భాగం.
• బూట్లు:
  • బూట్లను సైనికులు మరియు ప్రయాణీకుల పాదాలను కఠినమైన ప్రాంతాలు మరియు చల్లని వాతావరణం నుండి రక్షించడానికి ప్రవేశపెట్టారు.
  • ఈ పాదరక్షలు సాధారణంగా మధ్య ఆసియా సంచార తెగలు ఉపయోగించేవి.

సరైన సమాధానం రాఖీగర్హి.

కీలక అంశాలు

• హిస్సార్ జిల్లాలోని రాఖీగర్హి గ్రామంలో సింధూ లోయ నాగరికతకు చెందిన రాఖీగర్హి ప్రదేశం ఉంది.
• ఈ ప్రదేశం కాలానుగుణ ఘగ్గర్ నది నుండి 27 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న సరస్వతీ నదీ మైదానంలో ఉంది.
• ఆసియాలో అంతరించిపోతున్న 10 వారసత్వ ప్రదేశాలలో రాఖీగర్హి ఒకటి అని గ్లోబల్ హెరిటేజ్ ఫండ్ ప్రకటించింది.
•  భారత, దక్షిణ కొరియా పరిశోధకుల బృందం రాఖీగర్హిలో తవ్వకాలు జరిపింది.
• ఈ బృందం ఒక అగ్ని బలిపీఠం, నగర గోడ యొక్క భాగాలు, డ్రైనేజీ నిర్మాణాలు అలాగే పాక్షిక విలువైన పూసల నిల్వను వెలికితీసింది.

అదనపు సమాచారం
హరప్పా నాగరికత యొక్క ముఖ్యమైన ప్రదేశాలు:

సరైన సమాధానం లోథాల్.

Key Points

• లోథాల్లో నౌకా నిర్మాణ కేంద్రం కనుగొనబడింది.
• వాటి లక్షణాలతో ముఖ్యమైన ప్రదేశాల జాబితా:​

​ 

• సింధు లోయ నాగరికత నేటి ఈశాన్య ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుండి పాకిస్తాన్ మరియు వాయువ్య భారతదేశానికి వ్యాపించింది.
• ఘగ్గర్-హక్రా నది మరియు సింధు నదీ పరీవాహక ప్రాంతాలలో నాగరికత అభివృద్ధి చెందింది.
• సింధు లోయ నాగరికత ప్రపంచంలోని నాలుగు పురాతన నాగరికతలలో ఒకటి.
• దీనిని హరప్పన్ నాగరికత అని కూడా పిలుస్తారు మరియు గ్రిడ్ వ్యవస్థ ఆధారంగా వ్యవస్థీకృత ప్రణాళికకు ప్రసిద్ది చెందింది.

గుర్తుంచుకోవలసిన ముఖ్యమైన వాస్తవాలు.

• సామాజిక లక్షణాలు: -
  • సింధు లోయ నాగరికత భారతదేశంలో మొదటి పట్టణీకరణ.
  • ఇది చక్కటి ప్రణాళికతో కూడిన పారుదల వ్యవస్థ, గ్రిడ్ నమూనా మరియు పట్టణ ప్రణాళికను కలిగి ఉంది.
  • వారు సమాజంలో సమానత్వం కలిగి ఉన్నారు.
• మతపరమైన వాస్తవాలు: -
  • మాత్రిదేవి లేదా శక్తి మాతృదేవత.
  • యోని ఆరాధన మరియు ప్రకృతి ఆరాధన ఉన్నాయి.
  • వారు పీపాల్ వంటి చెట్లను పూజించారు.
  • వారు హవన్ కుండ్ అనే అగ్ని ఆరాధనను కూడా పూజించారు.
  • పశుపతి మహాదేవుడిని జంతువుల ప్రభువు అంటారు.
  • సింధు లోయ నాగరికత ప్రజలు యునికార్న్ మరియు ఎద్దు వంటి జంతు ఆరాధనలను ఆరాధించారు.
• ఆర్థిక వాస్తవాలు: -
  • సింధు లోయ నాగరికత వ్యవసాయం మీద ఆధారపడి ఉంది.
  • ఈ కాలంలో వాణిజ్యం మరియు వాణిజ్యం అభివృద్ధి చెందాయి.
  • లోథల్ వద్ద డాక్ యార్డ్ కనుగొనబడింది.
  • ఎగుమతి మరియు దిగుమతి ఉన్నాయి.
  • పత్తి ఉత్పత్తి ఉంది.
  •  లోథల్ వద్ద, హరప్పన్ సంస్కృతిలో బరువులు మరియు సత్య కొలతలు ఉన్నాయి.
  • బరువులు మరియు సాధారణంగా క్యూబికల్ ఆకారంలో ఉండేవి. మరియు సున్నపురాయి, స్టీటైట్ మొదలైన వాటితో తయారు చేయబడ్డాయి

సరైన సమాధానం మెహర్‌గర్

 Key Points:

• మెహర్‌ఘర్ అనేది సింధు నది లోయకు పశ్చిమాన పాకిస్తాన్‌లోని బలూచిస్తాన్‌లోని కచ్చి మైదానంలో బోలాన్ పాస్‌కు సమీపంలో ఉన్న ఒక నియోలిథిక్ (కొత్త రాతియుగం) ప్రదేశం.
• వ్యవసాయం (గోధుమలు మరియు బార్లీ), పశువుల పెంపకం (పశువులు, గొర్రెలు మరియు మేకలు) మరియు లోహశాస్త్రం యొక్క ప్రారంభ సాక్ష్యాధారాలతో వాయువ్య భారత ఉపఖండంలో ఇది అత్యంత ప్రాచీనమైన నియోలిథిక్ (కొత్త రాతియుగం) ప్రదేశం.
• మెహర్‌ఘర్‌లో కనుగొనబడిన 6000 సంవత్సరాల చక్రాల ఆకారపు రాగి తాయెత్తు నుండి మైనపు-కోల్పోయిన పద్ధతులకు తెలిసిన పురాతన ఉదాహరణ.

 Additional Information

సరైన సమాధానం 1921.

• సింధు నాగరికత కేంద్ర పట్టణం హరప్పా .
• ఇది పాకిస్తాన్‌లోని పంజాబ్ ప్రావిన్స్‌లో రవి నది యొక్క ఒడ్డున కనుగొనబడింది.
• 1921లో తవ్విన నాగరికత యొక్క మొదటి ప్రదేశం హరప్పా.
• ఈ పురావస్తు బృందానికి దయా రామ్ సాహ్ని నాయకత్వం వహించారు.​

• మొహెంజోదారోను 1922 లో ఆర్. డి. బెనర్జీ కనుగొన్నారు.

సరైన సమాధానం రోపార్.

 Key Points

ముఖ్యమైన సింధు లోయ నాగరికత ప్రదేశాల జాబితా, తవ్వకం సంవత్సరం మరియు నదికి సంబంధించినవి క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి-

సరైన సమాధానం చన్హుదారో.

Key Points

• చన్హుదారో యొక్క హరప్పా ప్రదేశం 1931 లో NG మజుందార్చే తవ్వబడింది.
• చన్హుదారో సింధు నది ఒడ్డున ఉంది.
• చన్హుదారో ప్రస్తుత పాకిస్తాన్‌లోని సింధ్‌లోని మొహెంజొదారో సమీపంలో ఉంది.
• కోట లేని హరప్పా నగరం మాత్రమే .
• పూసల ఫ్యాక్టరీ దొరికింది.
• నరబలికి సంబంధించిన ఆధారాలు ఇక్కడ లభించాయి .
• చన్హుదారోలో ఎలాంటి పటిష్టమైన నిర్మాణం లేదు.

Additional Information

• హరప్పా సైట్లలో లోథల్  నుండి జంట ఖననం కనుగొనబడింది.
• లోథల్ గుజరాత్ లోని భాల్ ప్రాంతంలో ఉన్న పురాతన సింధు లోయ నాగరికత యొక్క దక్షిణపు నగరాలలో ఒకటి.
• ఖననం లేదా సమాధి అనేది చనిపోయిన వ్యక్తిని లేదా జంతువులను, కొన్నిసార్లు వస్తువులతో, నేలపై ఉంచే ఆచార చర్య.

సరియైన సమాధానం 1-C, 2-B, 3-D, 4-A.

Key Points

• కాళిబంగాన్: 
  • కాళిబంగాన్ రాజస్థాన్లోని హనుమాన్ ఘడ్ లో ఘగ్గర్ నదికి సమీపంలో ఉన్న ఒక పురావస్తు ప్రదేశం. 
  • నాగలి పొలం,అగ్ని బలిపీఠాలు,ఒంటె ఎముకలు,వృత్తాకార మరియు ధీర్ఘచతురస్రాకార సమధిలో ఖననం ఇక్కడ కనిపిస్తాయి. 
• చహుందారో: 
  • చహుందారో అనేది సింధు నదికి సమీపంలో పాకిస్తాన్లోని సింధ్ లో ఉన్న ఒక పురావస్తు ప్రదేశం. 
  • మేము ఇక్కడ ఒక పూసల కర్మాగారం మరియు ఆభరణాలను కనుగొనవచ్చు,ఇది ఈ ప్రాంతంలోని మంచి హస్తకళాకారులను సూచిస్తుంది.
  • ఈ స్థలంలో పటిష్టమైన నిర్మాణం లేదు.  
  • సిటాడెల్ లేని ఏకైక హరప్పా నగరం ఇది మరియు నరబలికి సంబంధించిన ఆధారాలు ఇక్కడ అందుబాటులో ఉన్నాయి. 
• సర్కోటడ: 
  • సర్కోటడ సింధూ లోయ నాగరికత పురావస్తు ప్రదేశం, ఇది గుజరాత్ లోని కచ్ జిల్లాలోని రాపర్ తాలూకాలో ఉంది. 
  • ఇది 1.4 హెక్టార్ల(3.5 ఎకరాలు)విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఒక చిన్న బలవర్థకమైన సింధూలోయ నాగరికత ప్రదేశం. 
  • గుర్రం మరియు స్మశానం యొక్క ఎముకలు గుజరాత్లోని సర్కోటడలో కనుగొనబడ్డాయి. 
• మొహెంజొదారో: 
  •  ఇది రెండు విభగాలుగా విభజించబడిన ప్రణాళికాబద్ధమైన పరిష్కారం, ఒకటి చిన్నది కాని ఎత్తైనది(సిటాడెల్) మరియు మరొకటి చాలా పెద్దది కాని దిగువ(లోయర్ టౌన్). 
  • మట్టి ఇటుక ప్లాట్ ఫారంలపై భవనాలు నిర్మించబడినందుకు సిటాడెల్ దాని ఎత్తుకు రుణపడి ఉంది. 
    • ఇది గోడతో చేయబడింది,అంటే ఇది దిగువ పట్టణం నుండి భౌతికంగా వేరు చేయబడింది. 
    • ఇది బహుశా ప్రత్యేక ప్రజా ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించబడే నిర్మాణాలను కలిగి ఉంది. 
  • దిగువ పట్టణంకు కూడా గోడలతో కట్టబడింది. ప్లాట్ ఫారంలపై అనేక భవనాలు నిర్మించబడ్డాయి, ఇవి పునాదులుగా పని చేశాయి.   

సరైన సమాధానం రవి.

ప్రధానాంశాలు

• రావి నది ఒడ్డు హరప్పాలో ఉంది.
  • సింధు లోయ నాగరికత మొదటగా 1921లో పాకిస్థాన్‌లోని పశ్చిమ పంజాబ్ ప్రావిన్స్‌లో ఉన్న హరప్పా ఆధునిక ప్రదేశంలో కనుగొనబడింది.
  • ఈ నగరం రావి నది ఒడ్డున ఉంది, ఇది సింధు నదికి ఎడమ ఒడ్డున ఉపనది.
• హరప్పా నాగరికత సింధు నది ఒడ్డున మరియు చుట్టుపక్కల ఉన్నందున సింధు లోయ నాగరికత అని కూడా పిలుస్తారు.
• ఇది దాదాపు 2,500 BCEలో దక్షిణాసియాలోని పశ్చిమ భాగంలో, సమకాలీన పాకిస్తాన్, పశ్చిమ భారతదేశం మరియు ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో అభివృద్ధి చెందింది.
• కాబట్టి, ఎంపిక 4 సరైనది.

అదనపు సమాచారం

• సింధు నది :
  • సింధు నది భారత ఉపఖండంలోని ఇండో-గంగా మైదానంలోని ప్రధాన నదులలో ఒకటి.
  • ఇది భారతదేశంలోని జమ్మూ & కాశ్మీర్ గుండా మరియు పాకిస్తాన్ పొడవునా అరేబియా సముద్రం వరకు ప్రవహిస్తుంది.
  • మానససరోవర్ సరస్సు సమీపంలోని టిబెటన్ పీఠభూమిలో ఉద్భవించిన ఈ నది భారతదేశంలోని లడఖ్ ప్రాంతం గుండా గిల్గిట్-బాల్టిస్తాన్ వైపు ప్రవహిస్తుంది.
  • తర్వాత సింధ్‌లోని ఓడరేవు నగరం కరాచీ సమీపంలో అరేబియా సముద్రంలో కలిసిపోవడానికి పాకిస్తాన్ మొత్తం పొడవునా దక్షిణ దిశలో ప్రవహిస్తుంది.
• లుని నది :
  • లూని వాయువ్య భారతదేశంలోని థార్ ఎడారిలో అతిపెద్ద నది.
    • ఇది అజ్మీర్ సమీపంలోని ఆరావళి శ్రేణిలోని పుష్కర్ లోయలో ఉద్భవించింది.
    • ఇది థార్ ఎడారి యొక్క ఆగ్నేయ భాగం గుండా వెళుతుంది.
    • ఇది 495 కిలోమీటర్ల దూరం ప్రయాణించిన తర్వాత గుజరాత్‌లోని రాన్ ఆఫ్ కచ్ చిత్తడి నేలల్లో ముగుస్తుంది.
    • ఇది నీటిపారుదల నీటికి అవసరమైన వనరుగా పనిచేస్తుంది.
  • లూని అనేది రాజస్థాన్‌లోని అజ్మీర్ జిల్లాలో 772 మీటర్ల ఎత్తులో ఉన్న నాగా కొండల పశ్చిమ వాలుల నుండి ఉద్భవించే ప్రధాన పశ్చిమాన ప్రవహించే నది.
• భోగ్వా నది :
  • భోగ్వా నది భారతదేశంలోని గుజరాత్‌లోని ఒక నది
    • ఇది సబర్మతి నదికి ప్రధాన కుడి ఉపనది.
  • సురేంద్రనగర్ నగరం భోగావో ఒడ్డున ఉంది.
  • ధోలిధాజ ఆనకట్ట నదిపై ఉంది.