सण MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Festivals - मोफत PDF डाउनलोड करा

बरोबर उत्तर 1975, उस्ताद अलाउद्दीन खान संगीत आणि कला अकादमी आहे.

In News  

• खजुराहो नृत्य महोत्सव: 24 तास सतत नृत्य करून 139 कलाकारांनी जागतिक विक्रम केला.

Key Points 

• खजुराहो नृत्य महोत्सव 1975 मध्ये सुरू झाला आणि तेव्हापासून मध्य प्रदेश सरकारच्या संस्कृती विभागा अंतर्गत उस्ताद अलाउद्दीन खान संगीत आणि कला अकादमी द्वारे त्याचे आयोजन केले जात आहे.
• या महोत्सवात विविध भारतीय शास्त्रीय नृत्य प्रकार सादर केले जातात आणि नृत्यदिग्दर्शनातील प्रयोगांना प्रोत्साहन दिले जाते.
• युनेस्कोच्या यादीत असलेल्या खजुराहो मंदिरांच्या पार्श्वभूमीवर हा कार्यक्रम आयोजित केला जातो, जो प्रदेशाच्या सांस्कृतिक वारशाचा प्रचार होते.
• महोत्सवात शास्त्रीय नृत्य मॅरेथॉन आणि हस्तकला आणि कला प्रदर्शनासाठी हुनर मेळा सारख्या उपक्रमांचा समावेश आहे.

वडकुन्नाथन मंदिर हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• त्रिशूर पूरम उत्सव -
  • मेदम महिन्यात (एप्रिल-मे) साजरा केला जातो.
  • यात विविध मंदिरांपासून वडकुन्नाथन मंदिरापर्यंत विपुलपणे टोपी असलेल्या हत्तींची मिरवणूक आहे.
• वडकुन्नाथन मंदिर -
  • हे त्रिशूर शहरात वसलेले भगवान शिवाचे मंदिर आहे .
  • मंदिराच्या आत महाभारताची भित्तिचित्रे पाहायला मिळतात.

Additional Information

• शिवगिरी मंदिर -
  • हे मंदिर 1904 मध्ये श्री नारायण गुरूंनी बनवले होते.
  • हे त्रिवेंद्रम जिल्ह्यात आहे.
• ताली मंदिर -
  • हे मंदिर देखील भगवान शिवाला समर्पित आहे.
  • कोझिकोड , केरळ येथे उपस्थित.
• तिरुवल्ला मंदिर -
  • श्रीवल्लभ मंदिर म्हणूनही ओळखले जाते.
  • हे भगवान शिवालाही समर्पित आहे.
  • या मंदिरात साजरे केले जाणारे प्रसिद्ध उत्सव म्हणजे तिरु उत्सवम आणि उत्तर श्रीबली.

योग्य उत्तर नागालँड आहे.

Key Points 

• हॉर्नबिल महोत्सव हा भारतातील नागालँडमध्ये साजरा केला जाणारा वार्षिक सांस्कृतिक उत्सव आहे.
• नागालँड सरकार आंतर-आदिवासी संवादाला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि नागालँडच्या सांस्कृतिक वारशाचा प्रचार करण्यासाठी हे आयोजन करते.
• हा महोत्सव पहिल्यांदा 2000 मध्ये आयोजित करण्यात आला होता आणि तेव्हापासून तो ईशान्य भारतातील सर्वात मोठ्या सांस्कृतिक प्रदर्शनांपैकी एक बनला आहे.
• हॉर्नबिल महोत्सवाची 25 वी आवृत्ती डिसेंबर 2024 मध्ये आयोजित करण्यात आली होती.
• नागालँडमधील आदिवासींसाठी एक महत्त्वाचे सांस्कृतिक प्रतीक असलेल्या 'हॉर्नबिल' या पक्ष्यावरून या उत्सवाचे नाव ठेवण्यात आले आहे.

Additional Information 

• नागालँड
  • नागालँड हे ईशान्य भारतातील एक राज्य आहे, जे त्याच्या समृद्ध स्थानिक संस्कृती आणि परंपरांसाठी ओळखले जाते.
  • हे राज्य अनेक जमातींचे घर आहे, प्रत्येक जमातीचे स्वतःचे खास रीतिरिवाज आणि पद्धती आहेत.
  • कोहिमा ही नागालँडची राजधानी आहे, तर दिमापूर हे त्याचे सर्वात मोठे शहर आहे.
  • या राज्यात प्रामुख्याने डोंगराळ प्रदेश आहे, हिरवीगार जंगले आणि निसर्गरम्य दृश्ये आहेत.
• सांस्कृतिक महत्त्व
  • हॉर्नबिल महोत्सवाला त्याच्या भव्य व्याप्ती आणि विविध सांस्कृतिक प्रदर्शनांमुळे 'उत्सवांचा महोत्सव' म्हणून संबोधले जाते.
  • यामध्ये पारंपारिक संगीत, नृत्य सादरीकरणे, हातमाग आणि हस्तकला प्रदर्शने आणि स्थानिक खेळांचा समावेश आहे.
  • या उत्सवादरम्यान विविध नागा जमाती त्यांचे पारंपारिक पोशाख, विधी आणि जीवनशैली प्रदर्शित करतात.
  • या महोत्सवात रॉक कॉन्सर्ट, फॅशन शो आणि साहसी खेळ यासारखे कार्यक्रम देखील समाविष्ट आहेत, जे जगभरातील पर्यटकांना आकर्षित करतात.
• पर्यटन परिणाम
  • हॉर्नबिल महोत्सवामुळे नागालँडमधील पर्यटनाला लक्षणीय चालना मिळाली आहे, ज्यामुळे राज्याच्या अर्थव्यवस्थेत योगदान मिळाले आहे.
  • हे स्थानिक कारागीर आणि कारागिरांना त्यांची उत्पादने प्रदर्शित करण्यासाठी आणि विकण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करते.
  • हा उत्सव आंतर-सांस्कृतिक समजुतीला प्रोत्साहन देतो आणि विविध जमाती आणि समुदायांमधील बंध मजबूत करतो.
  • नागालँडच्या चैतन्यशील आणि वैविध्यपूर्ण संस्कृतीचा प्रत्यक्ष अनुभव घेण्याची संधी पर्यटकांना मिळते.

योग्य उत्तर म्हणजे गुलवीर सिंह आहे.

Key Points 

• गुलवीर सिंह हे एक भारतीय ट्रॅक आणि फील्ड अ‍ॅथलीट आहेत.
• ते दीर्घ-अंतरावरील धावणे मध्ये विशेषज्ञ आहेत.
• गुलवीर सिंह यांनी विविध राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी दाखवली आहे.
• 2024 च्या पोर्टलँड ट्रॅक महोत्सवात त्यांच्या विक्रम मोडणाऱ्या कामगिरीने लक्ष वेधले.
• पोर्टलँड ट्रॅक महोत्सव हा उत्कृष्ट खेळाडूंना सादर करण्यासाठी आणि विक्रम मोडण्यासाठी स्पर्धात्मक व्यासपीठ प्रदान करण्यासाठी ओळखला जातो.

Additional Information 

• अविनाश साबळे
  • अविनाश साबळे हे एक भारतीय ट्रॅक आणि फील्ड अ‍ॅथलीट आहेत जे 3,000 मीटर स्टीपलचेस मध्ये विशेषज्ञ आहेत.
  • त्यांनी ऑलिंपिकसह विविध आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये भारताचे प्रतिनिधित्व केले आहे.
• मुहम्मद अनस
  • मुहम्मद अनस हे एक भारतीय धावपटू आहेत जे 400 मीटर शर्यतीमध्ये विशेषज्ञ आहेत.
  • त्यांनी राष्ट्रीय विक्रम स्थापित केले आहेत आणि अनेक आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रमांमध्ये भारताचे प्रतिनिधित्व केले आहे.
• ज्योत्स्ना साबर
  • ज्योत्स्ना साबर ही एक उदयोन्मुख भारतीय अ‍ॅथलीट आहे जी मध्यम-अंतरावरील धावणे मध्ये तिच्या कामगिरीसाठी ओळखली जाते.
  • ती विविध राष्ट्रीय-स्तरीय स्पर्धांचा भाग राहिली आहे.

योग्य उत्तर तेलंगणा आहे.

In News

• तेलंगणाचे पर्यटन मंत्री जे कृष्ण राव आणि परिवहन मंत्री पी प्रभाकर यांनी आंतरराष्ट्रीय पतंग आणि गोड महोत्सवाचे उद्घाटन केले.
• संक्रांती उत्सवाचा भाग म्हणून तेलंगणातील परेड मैदानावर हा उत्सव आयोजित करण्यात आला आहे.

Key Points

• तेलंगणा राज्याच्या पर्यटन आणि संस्कृती विभागाने सांस्कृतिक वारसा आणि पाककृती विविधता साजरी करण्यासाठी या महोत्सवाचे आयोजन केले होते.
• या कार्यक्रमात 19 देशांतील 57 आंतरराष्ट्रीय पतंग उडवणारे आणि 22 भारतीय राज्यांतील 58 राष्ट्रीय पतंग उडवणाऱ्यांचा समावेश आहे.
• पारंपारिक कामगिरीमध्ये पेरिनी, शिव तांडवम, भरतनाट्यम आणि कुचीपुडी यांचा समावेश होतो.

Additional Information

• 1,300 हून अधिक स्टॉल्स भारत आणि परदेशातील विविध खाद्यपदार्थ आणि मिठाईचे प्रदर्शन करतात.
• हातमागाचे प्रदर्शन आणि आदिवासी नृत्य हे देखील प्रमुख आकर्षण आहेत.

योग्य उत्तर मणिपूर आहे.

Key Points

• 14 जानेवारी'22 रोजी मणिपूरमध्ये 18 व्या कचई लेमन महोत्सवाची सांगता झाली.
• उखरुल जिल्ह्यातील कचई गावात हा 2 दिवसांचा कार्यक्रम होता.
• मणिपूरच्या कचई लिंबूला भौगोलिक निर्देश (GI) नोंदणी टॅग प्रदान करण्यात आला आहे.
• हे अद्वितीय मानले जाते कारण तो ॲस्कॉर्बिक आम्लाचा समृद्ध स्त्रोत आहे.
• 'सुरक्षित पर्यावरण आणि ग्रामीण परिवर्तनासाठी सेंद्रिय कचई लिंबू' हा महोत्सवाचा विषय होता.

Additional Information

• मणिपूरने डिसेंबर 2021 मध्ये वरिष्ठ महिला राष्ट्रीय फुटबॉल चॅम्पियनशिप जिंकली आहे.
• भारतीय रेल्वे मणिपूरमध्ये जगातील सर्वात उंच घाट रेल्वे पूल बांधत आहे.
• कादंबरीकार बेरील थांगा यांना त्यांच्या पुस्तकासाठी 12 वा मणिपूर राज्य साहित्य पुरस्कार 2020 मिळाला आहे – ई अमादी अदुंगेगी इथत’ (आय अँड द देन आयलंड).
• मणिपूरचे मुख्यमंत्री: एन. बिरेन सिंग;
• राज्यपाल: ला. गणेशन.

• उत्तर प्रदेशमधील लखनऊ येथे 12 जानेवारी 2020 रोजी 23 वा राष्ट्रीय युवा महोत्सव 2020 आयोजित केला गेला.
• केंद्रीय युवा कार्य व क्रीडा मंत्री किरेन रिजिजू आणि मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी-दिवस चाललेल्या या कार्यक्रमाचे उद्घाटन केले.
• 1995 पासून हे देशातील तरुणांना व्यासपीठ उपलब्ध करून देण्यासाठी आणि विविध कामांमध्ये त्यांची कौशल्य दर्शविण्याची संधी उपलब्ध करुन देण्याच्या उद्देशाने आयोजित करण्यात आले आहे.

योग्य उत्तर लद्दाख आहे.

Key Points

• लडाखने 3 जानेवारी 2022 रोजी पारंपारिक नवीन वर्ष लोसार साजरे केले.
  • लोसार, ज्याला तिबेटी नववर्ष असेही म्हटले जाते, हा तिबेटी बौद्ध धर्मातील एक सण आहे.
  • मठ, स्तूप, निवासी आणि इतर ठिकाणे यांसारख्या धार्मिक स्थळांच्या रोषणाईने जन्म आणि निर्वाण जयंती जे त्सोंगखापा या उत्सवाने उत्सवाची सुरुवात झाली.

Additional Information

• 02 ऑक्टोबर 2021 रोजी महात्मा गांधींच्या 152 व्या जयंतीनिमित्त खादीच्या कापडापासून बनलेला जगातील सर्वात मोठा राष्ट्रध्वज लडाखमधील लेह येथे स्थापित करण्यात आला आहे.
• लडाखचे लेफ्टनंट गव्हर्नर: राधा कृष्ण माथूर (जानेवारी 2022).
• लडाखचे इतर लोकप्रिय सण:
  • फ्यांग त्सेडुप महोत्सव
  • दोस्मोचे महोत्सव
  • हेमिस महोत्सव

योग्य उत्तर लोसर उत्सव आहे.

• लोसर उत्सव तिबेटी नवीन वर्षाच्या सुरूवातीस आहे.

• हिमाचल प्रदेशच्या लाहौल दरीत लोसर महोत्सव मोठ्या उमेदीने आणि उत्साहाने साजरा केला जातो.
• हा आनंद आणि समृद्धीचा उत्सव म्हणूनही ओळखला जातो.
• लडाखी किंवा तिबेटी हे नवीन वर्ष साजरे करतात.
• समीक्षक हे तपासून पाहा ....... अनेक अनेक ठिकाणी हा उत्सव साजरा केलेला आढळतो

• ​भारताचे राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांनी नाबाकलेबारा उत्सवानिमित्त 1000 रुपये आणि 10 रुपयांची स्मरणार्थ नाणी जारी केली.
• सहोदर देवता जगन्नाथ, बलभद्र आणि देवी सुभद्रा यांचे प्रतीकात्मक विश्रामस्थान असलेल्या या उत्सवानिमित्त सरकारने नाणी जारी करण्याची घोषणा केली होती.
• ओडिशामधील पुरी येथे राष्ट्रीय संस्कृत संस्थानच्या एका कार्यक्रमात स्मरणार्थ नाणी जारी करण्यात आली.

योग्य उत्तर ओडिशा आहे.

Key Points

• ओडिशाच्या पुरी जिल्ह्यातील कोणार्कच्या चंद्रभागा किनाऱ्यावर आंतरराष्ट्रीय वाळू कला महोत्सवाची नववी आवृत्ती सुरू झाली आहे.
• सुदर्शन पटनाईक, जगप्रसिद्ध वाळू कलाकार आणि पद्मश्री पुरस्कार विजेते यांची महोत्सवाचे मुख्य अभिरक्षक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.
• दरवर्षी डिसेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात हा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.
• वाळू कला महोत्सवामध्ये भारतातील आणि जगभरातील कुशल कलाकारांद्वारे नेत्रदीपक वाळू कला प्रदर्शित केली जाते.

Additional Information

• मेक्सिको, स्पेन, सिंगापूर, फ्रान्स, नॉर्वे, जर्मनी, नेदरलँड इ. येथील जागतिक मान्यताप्राप्त वाळू कलाकार.
• 2020 च्या कार्यक्रमाचा विषय 'पर्यावरण आणि कोविड-19' आहे.
• भारतभरातील 70 कलाकार.
• कोणार्कपासून थोड्या अंतरावर असलेल्या चंद्रभागा किनाऱ्यावर 2015 मध्ये आंतरराष्ट्रीय वाळू कला महोत्सव सुरू झाला.
• 12 वा आंतरराष्ट्रीय वाळू कला महोत्सव, 2022 1 ते 5 डिसेंबर 2022 रोजी कोणार्क जवळील चंद्रभागा किनारा, जि. पुरी, ओडिसा येथे नियोजित आहे.

Important Points

• ओडिशा बद्दल.
  • राजधानी - भुवनेश्वर.
  • मुख्यमंत्री- नवीन पटनायक
  • राज्यपाल- गणेशी लाल
  • ओडिसा हे वारसा स्थळे आणि विलोभनीय दृश्यासाठी प्रसिद्ध आहे

बरोबर उत्तर गोवा हे आहे.

In News 

• गोव्याचे गाव 'चिखल कालो' उत्सवासाठी पर्यटकांना आकर्षित करते.

Key Points 

• मार्सेल, उत्तर गोव्यातील एक लहान गाव, "चिखल कालो" साठी शेकडो अभ्यागतांना आकर्षित केले, जो भगवान कृष्णाचे बालपण साजरे करणारा पारंपरिक मातीचा उत्सव आहे.
• या कार्यक्रमाचे साक्षीदार होण्यासाठी शेकडो स्थानिक आणि पर्यटकांनी गावात गर्दी केली होती, ज्याला राज्य पर्यटन विभागाने मान्यता दिली आहे आणि प्रोत्साहन दिले आहे.
• हा उत्सव मार्सेल येथील देवकी कृष्ण मंदिरात सुरू होतो आणि लहान मुले आणि मुले एकमेकांवर चिखल फेकतात आणि लहानपणी भगवान कृष्णाने खेळलेल्या खेळांची प्रतिकृती बनवतात.

योग्य उत्तर ओडिशा आहे.

• 'बाली यात्रा' बालीची यात्रा ओडिशा मध्ये साजरी केली जाते.

• बाली यात्रा उत्सव ओडिशामधील  प्राचीन सागरी इतिहासाच्या स्मरणार्थ  साजरा केला जातो.
• बाली यात्रा या शब्दाचा अर्थ 'बालीची जलयात्रा' असा होतो. 
• बाली हे इंडोनेशिया मधील एक द्वीप आहे.
• कलिंग (ओडिशा) वारंवार बाली द्वीपासोबत व्यापार करत असे.
• दरवर्षी कार्तिकी पौर्णिमेच्या  (कार्तिक महिन्यातील पौर्णिमेच्या दिवशी म्हणजेच ऑक्टोबर-नोव्हेंबर) दिवशी सागरी व्यापारी इंडोनेशिया द्वीपकडे प्रस्थान करतात.
• भारतीय महिला या उत्सवादरम्यान 'बोइता बंदना' करतात.

• जैसलमेर डेजर्ट फेस्टिवल हा राजस्थान मध्ये साजरा होणार अत्यंत प्रसिद्ध उत्सव आहे.
• ओणम हा केरळ मध्ये साजरा होणार प्रसिद्ध उत्सव आहे.
• पोंगल हा तामिळनाडू मध्ये साजरा होणार प्रसिद्ध उत्सव आहे.

योग्य उत्तर गुवाहाटी आहे.

Key Points

• आसामचे राज्यपाल जगदीश मुखी यांनी 7 जानेवारी 2022 रोजी गुवाहाटी येथे आयोजित कार्यक्रमात नॉर्थ ईस्ट फेस्टिव्हल (NEF) च्या 9व्या आवृत्तीचे उद्घाटन केले.
• हा उत्सव या प्रदेशाच्या आणि देशाच्या शाश्वत विकासासाठी योगदान देईल.
• नॉर्थ ईस्ट फेस्टिव्हल टूर ऑपरेटर, ईशान्येकडील पाककृती आणि या प्रदेशातील विणकर आणि कारागीर यांच्या नेटवर्किंगद्वारे पर्यटनावर लक्ष केंद्रित करते.

• महोत्सवाचे उपक्रम 'मेक इन नॉर्थ-ईस्ट', 'स्टार्ट-अप नॉर्थ-ईस्ट' उपक्रमांसोबत सुसंगतपणे झाले आहेत.

Additional Information

• आसाम:
  • जिल्ह्यांची संख्या - 33.
  • लोकसभेच्या जागा - 14.
  • राज्यसभेच्या जागा - 7.
  • राज्य प्राणी - भारतीय गेंडा.
  • राज्य पक्षी - पांढरे पंख असलेले बदक.
  • राष्ट्रीय उद्याने - दिब्रू-सैखोवा राष्ट्रीय उद्यान, काझीरंगा राष्ट्रीय उद्यान, मानस राष्ट्रीय उद्यान, नामेरी राष्ट्रीय उद्यान, ओरंग राष्ट्रीय उद्यान.
  • धरणे - सुबनसिरी लोअर डॅम (सुबनसिरी नदी), कार्बी लांगपी धरण (बोरपाणी नदी).

योग्य उत्तर एप्रिल आहे. 

• बोहाग बिहू किंवा रोंगाली बिहू हा आसाममधील प्रमुख सणांपैकी एक आहे.
• सामान्यत: रोंगाली बिहू म्हणून ओळखला जाणारा हा सण एप्रिल महिन्याच्या मध्यात आसाममध्ये साजरा केला जातो.
• हा सण आसामी नववर्षाची सुरुवात (15 एप्रिलच्या आसपास) आणि वसंत ऋतूच्या आगमनाचा उत्सव साजरा करतो.
• हा हिंदू सौर दिनदर्शिकेचा पहिला दिवस आहे आणि बंगाल, मणिपूर, नेपाळ, ओरिसा, पंजाब, केरळ आणि तामिळनाडूमध्ये देखील साजरा केला जातो तथापी दक्षिण भारतात पोंगल, उत्तर भारतात बैसाखी अशा वेगवेगळ्या नावांनी ओळखला जातो. महिनाभर हा सण साजरा केला जातो.
• आसामी दिनदर्शिकेचे नवे वर्ष साधारणपणे 15 एप्रिलला येते. नवीन वर्षाची सुरुवात बोहाग महिन्यापासून होते. त्यामुळेच रोंगाली बिहूला बोहाग बिहू असेही म्हटले जाते.
• रोंगाली हा शब्द रोंग पासून तयार झाला आहे ज्याचा अर्थ आनंद आणि उत्सव आहे. त्यामुळे हा सण समाजाच्या आनंदाचे प्रतिनिधित्व करतो. 
• रोंगाली बिहूच्या पूर्वसंध्येला स्त्रिया कपडे स्वच्छ करतात आणि चिरा, पिठा असे खास बिहू पदार्थ तयार करतात. ग्रामीण भागात तारा (देशी लता) च्या तुकड्यांपासून तयार केलेला तारा पोघा (जनावरांसाठी दोरी) आणि दुसऱ्या दिवशीच्या गरू बिहूसाठी कच्ची हळद, वांगी, दुधी इत्यादी भाज्या गोळा करण्यात पुरुष व्यस्त असतात.