खालीलपैकी डीडीटी संदर्भात योग्य पर्याय निवडा.

This question was previously asked in
HP TGT (Non-Medical) TET 2019 Official Paper
View all HP TET Papers >
  1. एक प्रकारचे खत
  2. जैवअपघटनीय प्रदूषक
  3. अ-जैवअपघटनीय प्रदूषक
  4. हरितगृह वायू

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : अ-जैवअपघटनीय प्रदूषक
Free
HP JBT TET 2021 Official Paper
6 K Users
150 Questions 150 Marks 150 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

संकल्पना:

  • डीडीटी (DDT) म्हणजे डायक्लोरो डायफिनाइल ट्रायक्लोरोइथेन (Dichloro Diphenyl Trichloroethane) होय.
  • 1939 मध्ये पॉल हर्मन मुलर यांनी याचा शोध लावला होता.
  • गॅमॅक्झीन (Gammaxene) हे गॅमा-हेक्झाक्लोरोसायक्लोहेक्झेन (gamma-hexachlorocyclohexane) आहे, जे कीटकनाशक म्हणून वापरले जाते.
  • डीडीटीचा वापर कृत्रिम कीटकनाशके बनवण्यासाठी केला जातो.
  • डीडीटी हा एकप्रकारचे अ-जैवअपघटनीय टाकाऊ पदार्थ आहे, जो निरुपद्रवी उत्पादनांमध्ये विघटन केले जाऊ शकत नाही.
  • त्यामुळे बहुतेक देशांमध्ये याच्या वापरावर बंदी घालण्यात आली आहे.
  • डीडीटी हे पर्यावरणाचे प्रमुख प्रदूषक आहेत.
  • डीडीटी हे नैसर्गिकरित्या आढळून येत नाही तर ते क्लोरल (CCl3CHO) आणि क्लोरोबेन्झिन (C6H5Cl) च्या दोन समतुल्य मूलद्रव्याद्वारे, अम्लीय उत्प्रेरकाच्या उपस्थितीत सलग फ्रिडाल क्राफ्ट्सच्या (Friedel-Crafts) अभिक्रियांद्वारे संश्लेषित केले जाते.

6156bd7352774139a369d216 16352440733871

म्हणून, आपण असा निष्कर्ष काढू शकतो की, डीडीटी हे अ-जैवअपघटनीय प्रदूषक आहे.

Additional Information
  • मनुष्य आणि प्राण्यांच्या विविध क्रियाकलापांमुळे निर्माण होणारे सर्व टाकाऊ पदार्थ काही प्रमाणात विषारी असतात, त्यांना पुढील दोन गटांमध्ये विभागले जाऊ शकते:
    • जैवअपघटनीय टाकाऊ पदार्थ
    • अ-जैवअपघटनीय टाकाऊ पदार्थ
टाकाऊ पदार्थ महत्त्व

जैवअपघटनीय

टाकाऊ पदार्थ

  • विशिष्ट जिवाणूंसारख्या सूक्ष्मजीवांच्या मदतीने कालांतराने निसर्गातील गैर-विषारी पदार्थांमध्ये विघटन केलेल्या टाकाऊ पदार्थांना जैवअपघटनीय टाकाऊ पदार्थ म्हणतात.
  • गुरांचे शेण आणि कंपोस्ट ही याची काही उदाहरणे आहेत.
  • हे टाकाऊ पदार्थ सामान्यतः पर्यावरण प्रदूषित करत नाहीत.
  • मात्र जेव्हा यांची मात्रा जास्त होते, तेव्हाच ते प्रदूषण करतात,ज्यांचे योग्य वेळी निसर्गातील निरुपद्रवी पदार्थांमध्ये विघटन केले जाऊ शकत नाहीत.

अ-जैवअपघटनीय

टाकाऊ पदार्थ

  • ज्या टाकाऊ पदार्थांचे निसर्गातील गैर-विषारी किंवा निरुपद्रवी पदार्थांमध्ये विघटन करता येत नाही, त्यांना अ-जैवअपघटनीय टाकाऊ पदार्थ म्हणतात.
  • डीडीटी (Dichloro Diphenyl Trichloroethane), प्लास्टिक, कृत्रिम तंतू इत्यादि ही त्याची काही उदाहरणे आहेत.
  • डीडीटी हा एकप्रकारचा अ-जैवअपघटनीय टाकाऊ पदार्थ आहे, ज्याचे निरुपद्रवी उत्पादनांमध्ये विघटन केले जाऊ शकत नाही.
  • म्हणून, बहुतेक देशांमध्ये त्याच्या वापरावर बंदी घालण्यात आली आहे.
  • हे टाकाऊ पदार्थ पर्यावरणाचे प्रमुख प्रदूषक आहेत.
Latest HP TET Updates

Last updated on Jun 6, 2025

-> HP TET examination for JBT TET and TGT Sanskrit TET has been rescheduled and will now be conducted on 12th June, 2025.

-> The HP TET Admit Card 2025 has been released on 28th May 2025

-> The  HP TET June 2025 Exam will be conducted between 1st June 2025 to 14th June 2025.

-> Graduates with a B.Ed qualification can apply for TET (TGT), while 12th-pass candidates with D.El.Ed can apply for TET (JBT).

-> To prepare for the exam solve HP TET Previous Year Papers. Also, attempt HP TET Mock Tests.

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti apk download teen patti gold old version teen patti vip