Question
Download Solution PDFइलेक्ट्रॉन चा शोध ____ ने लावला होता.
Answer (Detailed Solution Below)
Option 1 : जे जे थॉमसन
Free Tests
View all Free tests >
UPSC CDS 01/2025 General Knowledge Full Mock Test
7.9 K Users
120 Questions
100 Marks
120 Mins
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर जे. जे. थॉमसन आहे.
Key Points
- ब्रिटीश भौतिकशास्त्रज्ञ जे. जे. थॉमसोम यांनी डाल्टनचे सिद्धांत वेगळ्या उंचीवर नेऊन ठेवले.
- थॉमसनला अणूच्या आत अत्यंत सूक्ष्म कणांचे अस्तित्व सापडले.
- त्यांनी अणूची तुलना 'कलिंगडाशी ' केली ज्यात लाल भाग धन प्रभार असलेल्या भागासारखा दिसतो तर काळे बियाणे ऋण प्रभारित इलेक्ट्रॉनांसारखे दिसते.
- अणू स्वतःच निसर्गात तटस्थ असतो, कारण त्याच्यात समान धन आणि ऋण प्रभार असलेले इलेक्ट्रॉन असतात .
- थॉमसन यांना 'इलेक्ट्रॉन' शोधासाठी इ.स 1906 मध्ये नोबेल पुरस्कार मिळाला.
- थॉमसन यांनी डाल्टनच्या अणु नमुन्यापेक्षा चांगले अणु सिद्धांत मांडले.
- त्यांच्या मते, धन प्रभार सर्वत्र पसरतो आणि चुकीच्या धन प्रभाराच्या द्रवावर ऋण प्रभाराचे अणु तयार होतात आणि अणू धन प्रभाराच्या जेलमध्ये अंतर्भूत ॠण प्रभारीत इलेक्ट्रॉन बनलेले असतात ही कल्पना चुकीची होती
- कॅथोड किरणांचा अभ्यास करत असताना जेजे थॉमसन यांनी चुकून इलेक्ट्रॉन शोधले .
- इलेक्ट्रॉन हे नाव ' स्टोनी ' ने दिले होते.
- कॅथोड किरण सरळ रेषेत उत्सर्जित होते जर हे किरण धातूच्या वस्तूंवर मारले गेल्यास तर 'क्ष - कीरण' तयार होतो.
जेम्स चॅडविक-
- सर जेम्स चॅडविक यांना 1932 मधील न्युट्रॉनच्या शोधासाठी 1935 मध्ये भौतिकशास्त्रात नोबेल पुरस्कार देण्यात आला होता.
- 1920 पर्यंत भौतिकशास्त्रज्ञांना हे माहित होते की अणूचे बहुतांश वस्तूमान त्याच्या मध्यभागी असलेल्या केंद्रकात स्थित होते आणि या मध्यवर्ती भागामध्ये प्रोटॉन होते.
- मे 1932 मध्ये जेम्स चॅडविक यांनी घोषित केले की या गाभामध्ये नवीन अप्रभारीत कण आहे, ज्याला त्याने न्यूट्रॉन म्हटले आहे .
रदरफोर्ड-
- रदरफोर्डने 1911 मध्ये थॉमसनचे अणू सिद्धांत त्याच्या सुप्रसिद्ध गोल्ड फॉइल प्रयोगाने पलटविला.
- रदरफोर्डने एक प्रयोग केला, त्याने सोन्याच्या पातळ पत्रीमधूनअल्फा कणांचा मारा केला. यावरून त्याला हे समजले की:
- बरेच अल्फा कण सोन्याच्या पत्रीमधून पार झाले, फारच कमी कण स्त्रोताच्या दिशेने परत गेले.
- काही कण विविध कोनातून विचलित होतात.
- त्याने असा निष्कर्ष काढला की अणूमध्ये एक लहान, दाट, 'धन प्रभारीत' गाभा आहे, जिथे सर्व वस्तुमान केंद्रित आहे; ज्याला केंद्रक म्हणून ओळखले जाते .
- सोन्याच्या पत्रीची जाडी - 0.00004 सेमी.
- अल्फा कण - एक हीलियम केंद्रक.
जॉन डाल्टन-
- 1803 मध्ये त्यांनी आपला प्रसिद्ध अणु सिद्धांत मांडला .
- पदार्थ हा अणू नावाच्या छोट्या कणांनी बनलेला असतो.
- अणू तयार होऊ शकत नाहीत, लहान कणांमध्ये विभागले जाऊ शकते किंवा रासायनिक प्रक्रियेत नष्टही होऊ शकत नाहीत.
- अणू ही कठोर आणि चेंडू -सारखी रचना आहे .
Last updated on May 29, 2025
-> The UPSC CDS 2 Notification has been released at upsconline.gov.in. for 453 vacancies.
-> Candidates can apply online from 28th May to 17th June 2025.
-> The CDS 2 Exam will be held on 14th September 2025.
-> Attempt UPSC CDS Free Mock Test to boost your score.
-> The selection process includes Written Examination, SSB Interview, Document Verification, and Medical Examination.
-> Refer to the CDS Previous Year Papers to enhance your preparation.